Wywiad z Prof. Andrzejem Wojtowiczem Prezesem Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Implantologów OSIS, misja OSIS, Wyznaczanie Standardów, Szkolenia dla Implantologów, Informowanie edukacyjne Pacjentów, Opiniowanie w Kwestiach Spornych

Jaka rolę odgrywają implanty zębowe dzisiaj?
Współczesne Implanty zębowe, implanty stomatologiczne o kształcie śruby śródkostnej stosowane są powszechnie w Polsce od ok. 30 lat i są najlepszą, przewidywalną formą odbudowy utraconego zęba w większości przypadków.

Co zmieniło się przez te 30 lat?
Wiemy co działa a co nie działa zarówno w krótkim jak i w długim okresie czasu od wszczepienia implantów zębowych.

Co decyduje zatem o powodzeniu implantów zębowych?
O powodzeniu implantów zębowych decydują trzy czynniki wspólnie: lekarz, system implantologiczny i pacjent.

W jakim sensie pacjent skoro to lekarz wykonuje zabieg i wybiera implant zębowy?
Kondycja implantu po jego wszczepieniu zależy w dużym stopniu od kondycji pacjenta, podobnie jak stan zębów. Chodzi tutaj zarówno o utrzymanie higieny jamy ustnej jak i o ogólną kondycję pacjenta i odporność układu immunologicznego.

A w jakim stopniu odpowiedzialność za sukces implantów zębowych, stomatologicznych spoczywa po stronie lekarza implantologa?
Implanty zębowe stały się powszechne i są stosowane coraz częściej u trudnych i bardzo trudnych pacjentów z brakiem kości, paradontozą, u palaczy.. Zwiększa to ryzyko niepowodzenia i lekarz implantolog powinien mieć odpowiednią wiedzę i umiejętności do wszczepiania implantów zębowych u takich pacjentów.

Czy Ogólnopolskie Stowarzyszenie OSIS prowadzi nadzór nad tym?
Nasze stowarzyszenie prowadzi szkolenia teoretyczne i praktyczne w tym zakresie dla lekarzy stomatologów. Zatem lekarze, którzy posiadają Certyfikat Umiejętności z Implantologii wydany przez OSIS przygotowani są do takich zabiegów. Także nasi eksperci rozstrzygają w sprawach spornych.

Co zatem jest najczęstszą spraw spornych o implanty zębowe?
Niekiedy są to ewidentne błędy lekarskie a czasami nierealne oczekiwania pacjenta i często brak zrozumienia się obu stron i dlatego OSIS prowadzi portal informacyjny dla pacjentów aby lepiej rozumieli czynniki ryzyka, korzyści i podejmowali świadome decyzje. Z drugiej strony prowadzimy szkolenia dla stomatologów by umieli rozważnie planować leczenie na miarę swoich umiejętności i warunków u pacjenta.

Pomówmy o trzecim czynniku ryzyka czyli systemach implantologicznych – jak rodzaj implantu zębowego wpływa na powodzenie leczenia?
30 letnie obserwacje dużo nas nauczyły. Istotne w samych implantach zębowych, jako materiałach są powierzchnia implantu i rodzaj połączenia implantu zębowego z koroną. Wiemy że powierzchnia gładka w górnej części implantu jest bezpieczniejsza i funkcjonuje dłużej bez powikłań. Stąd rekomendujemy teraz takie implanty jak np. implanty hybrydowe, które w swej górnej części mają powierzchnię gładką ( tzw. maszynową ) a w dolnej części są szorstkie co przyspiesza i ułatwia proces stabilizacji biologicznej implantu zębowego w kości czyli tzw. Osseointegrację.

O co chodzi z tymi powierzchniami gładkimi i szorstkimi?
W początkach implantologii i w okresie jej dynamicznego rozwoju czyli do ok. roku 2000 większość implantów była maszynowa czyli taka jaka pozostaje na powierzchni śruby implantu po wyfrezowaniu go w maszynie z tytanowego pręta, który jest surowcem. Trzeba pamiętać, że przez cały czas prowadzone są badania i wówczas wiele badań wskazywało na to, że jeżeli powierzchnia implantu jest bardziej pofałdowana czy nawet porowata to ułatwia to i przyspiesza osadzanie się tam komórek, z których powstaje kość i tworzenie nowej kości wokół implantu o co tak naprawdę chodzi w implantologii. Dlatego też większość producentów implantów zębowych zaczęła wprowadzać powierzchnie szorstkie, które tworzy się w różnych procesach technologicznych jak np. piaskowanie czy wytrawianie kwasami powierzchni maszynowej. Wymaga to zatem dodatkowej obróbki technologicznej. Pojawiały się już wtedy głosy ostrzegające, że powierzchnia szorstka może także przyspieszać osadzanie się bakterii na implancie zębowym w sytuacji gdy ten ulegnie odsłonięciu. Większa jednak była chęć przyspieszenia leczenia i głosy takie ignorowano. Około 10 lat temu, gdy minęło 6, 7 lat od powszechnego wprowadzenia powierzchni szorstkiej na implanty, zaczęły pojawiać się doniesienia, że wokół implantów szorstkich po ich odsłonięciu zaczyna szybko zanikać kość prowadząc do utraty implantu. Przyczyną okazały się bakterie, które na powierzchni szorstkiej implantów znajdowały idealne warunki do osadzania i wytwarzania tzw. biofilmu, który, mówiąc językiem potocznym, rozpuszcza kość wokół implantu zębowego. Oprócz tego biofilm wykazuje dużą oporność na usuwanie podczas tradycyjnego szczotkowania zębów. Dla porównania – implanty zębowe gładkie, maszynowe, które były wszczepiane wiele lat wcześniej nie wykazywały takich tendencji i ‘starsze’ implanty maszynowe potrafiły przetrwać podczas gdy szorstkie wypadały – u tego samego pacjenta.

Zatem implant powinien być gładki w swej części górnej?
Tak jest bezpieczniej na wypadek odsłonięcia implantu.

Skąd bierze się odsłonięcie implantu?
Nie zawsze jest dużo kości wokół implantu szczególnie w odcinku przednim. Tą wąską kość nazywamy nawet ‘blaszką kostną’. Kość ta ma tendencję do zanikania po każdym zabiegu chirurgicznym, który jest dla tkanek urazem.

Stąd obecnie często mówi się o działaniu minimalnie inwazyjnym, urazowym?
Dokładnie o to chodzi. Im więcej zabiegów w danym miejscu – tym większe ryzyko i wynik mniej przewidywalny. Zalety implantu nie wystarczą jednak gdy lekarz nie dopatrzy odpowiedniego pozycjonowania implantu i w odpowiednim czasie i odpowiedni sposób nie połączy korony zęba z implantem zębowym.

Pomówmy jeszcze o cenach za implanty zębowe. Są one kosztowne i wahają się między 2 a 6 tysięcy za implant. Jak to wytłumaczyć?
Po pierwsze trzeba wyjaśnić czy tzw. cena za implant dotyczy ceny wszczepienia samego implantu (którego nie widać bo jest w kości) czy implantu wraz z koroną zęba zamocowaną na implancie. Ceny za samo wszczepienie implantu oscylują ok. 3 tys. Złotych. Dodatkowo trzeba zapłacić za tzw. łącznik, który wkręca się w implant i za koronę mocowaną na łączniku. Tutaj ceny wahają się od 1-3 tysięcy złotych w zależności od materiałów, z których są one wykonane.

To bardzo dużo, czy rzeczywiście same implanty są takie drogie?
Nie są tanie ale trzeba pamiętać, że wymagają zaawansowanej obróbki technologicznej, która kosztuje. Zachęcam do obejrzenia filmu o produkowaniu implantów hybrydowych, który kręcony był dla programu TV ‘Galileo’ (link do filmu) i znajduje się na stronie OSIS. Drugą znaczną składową ceny jest koszt gabinetu czyli całej zgromadzonej tam technologii oraz … ludzi. Do planowania implantów powszechne jest teraz wykonywanie tomografii komputerowej i planowania w specjalnym oprogramowaniu.

A personel? Lekarz i pielęgniarki?
No właśnie, oni także muszą być odpowiednio przeszkoleni a szkolenia kosztują dużo, zwłaszcza te za granicą czy z udziałem zagranicznych czołowych implantologów.

A skąd te znaczne rozbieżności w cenach implantów w różnych gabinetach?
Wynikają one zwykle z działań konkurencyjnych zmierzających do pozyskania pacjenta i nierzadko też z mniejszych nakładów na materiały, technologie i wyszkolenie.

Więc taniej znaczy gorzej?
Nie zawsze.

Co na zakończenie chciałby Pan przekazać pacjentom planującym implanty?
Powodzenie implantów na lata zależy w dużej mierze od samych pacjentów. Wybierajcie Państwo doświadczonych implantologów. Wiadomo, że doświadczenie przychodzi z latami i ilością wszczepionych i odbudowanych implantów. Pamiętajcie, że o implanty zębowe musicie dbać jak o zęby i dodatkowo przychodzić na wyznaczone wizyty kontrolne, zwykle dwa razy w roku przez następne lata.

Wywiadu udzielił Prezes OSIS EDI
Prof. Andrzej Wojtowicz