Czy implanty zębowe chorują i jaka jest ich faktyczna żywotność?
Co to jest PERIIMPANTITIS? Czy można przeciwdziałać Periimplantitis? Jak przeciwdziałać periimplantitis? Co Stowarzyszenie OSIS-EDI robi w tej kwestii?
Ponad 20 letnie obserwacje współczesnych implantów zębów pokazują, że mogą one funkcjonować przez taki okres a nawet dłużej. Istotne dla długiego funkcjonowania implantów zębowych są trzy czynniki: (1) Implantolog, (2) system implantologiczny i ostatni, lecz chyba najważniejszy, – (3) Pacjent.

Zacznijmy od pacjenta. Implanty wszczepiane są z powodu utraty zębów. Najczęstszą przyczyną utraty zębów jest próchnica lub inne stany zapalne spowodowane nieadekwatną higieną jamy ustnej a także zmniejszoną odpornością organizmu. Jeśli czynniki, które spowodowały utratę zębów nie zostaną usunięte to równie skutecznie mogą one doprowadzić do utraty implantów. Obecnie coraz większą rolę przypisuje się ogólnej kondycji organizmu i wydolności układu odpornościowego. Pamiętać należy także, że przedłużony stres obniża odporność organizmu czyniąc go podatnym na infekcje i upośledza funkcje naprawcze naszego organizmu. Codziennie w naszym organizmie ginie, umiera miliony komórek, które zastępowane są nowymi powstającymi z tzw. komórek macierzystych i jest to naturalny proces odnowy i naprawy organizmu. Zatem komórki kostne wokół implantu także umierają i zastępowane są przez nowe. Jeśli implanty ‘trzymają się dobrze’ w kości przez lata to jest to wynik dynamicznego procesu odnowy komórek kostnych wokół implantów. Jeśli zestresowany organizm będzie zużywał większość energii na gotowość i walkę z zagrożeniami to nie starczy jej m.in. dla tworzenia i odnawiania kości wokół implantu. Stąd np. proces wgajania implantu może przebiegać dłużej lub z powikłaniami. Dlatego także dopiero po latach może dojść do zaniku kości wokół implantu i odsłonięcie jego szorstkiej powierzchni. Wówczas gromadzą się na niej bakterie które tworzą tzw. biofilm, który, mówiąc językiem potocznym, rozpuszcza dalej kość. Efektem jest rozchwianie implantu i jego utrata. Procesy te przebiegają w ciągu tygodni i miesięcy i dlatego bardzo ważne są wizyty kontrolne, na których zagrożenie może zostać rozpoznane i przeciwdziałanie zapobiegawcze i naprawcze podjęte. Pacjent powinien codziennie dbać o czystość wokół implantów czyszcząc i przepłukując, najlepiej irygatorem, po każdym posiłku. Te codzienne zabiegi uchronią przed ewentualnymi powikłaniami. W niektórych renomowanych klinikach w Europie i USA zanim pacjentowi wszczepi się implanty – jest on poddany 2 – 3 miesięcznemu okresowi leczenia wstępnego i nauce higienizacji aby sprawdzić czy pacjent będzie wykonywał zalecenia lekarza oraz czy umie prawidłowo szczotkować i utrzymywać higienę jamy ustnej. Po stronie pacjenta leży także wybór implantologa. Powinien mieć odpowiednią wiedzę, doświadczenie i umiejętności potwierdzone certyfikatami, latami pracy jako implantolog oraz opiniami na różnych portalach informacyjnych. Na wizycie konsultacyjnej trzeba wypytać implantologa o wszystko na czym nam zależy i jeśli implantolog używa terminów, których nie rozumiemy – należy prosić go o wytłumaczenie ich znaczenia prostym językiem. Trzeba upewnić się czy implantolog jest w stanie zrobić to co oczekujemy. W jakim czasie i ile to będzie kosztowało.

Implantolog powinien mieć wiedzę, doświadczenie i umiejętności. Powikłania i niepowodzenia spowodowane przez implantologa mogą polegać na nieprawidłowym pozycjonowaniu implantu tj. zbyt płytko lub głęboko lub za bardzo w kierunku wargi i policzka. Szczególnie jest to istotne w przednim odcinku gdzie przede wszystkim chodzi o estetykę. Wszczepienie implantu w przednim odcinku jest bardzo wymagające ponieważ kości jest tu zwykle niewiele i dziąsło jest nie za grube. Każde działanie chirurgiczne na dziąśle i kości jest urazem i może powodować zaniki tych tkanek. Dlatego w tym odcinku przednim implantolog powinien działać przemyślanie i minimalnie urazowo. W takich przypadkach koniecznością diagnostyczną jest wykonanie dentystycznej tomografii komputerowej ( tzw. CBCT ) a jej niewykonanie i przystąpienie do zabiegu może okazać się błędem diagnostycznym z konsekwencjami dla lekarza w przypadku niepowodzenia. Implantolog powinien znać granice możliwości regeneracyjnych i wyjaśnić pacjentowi co jest możliwe do osiągnięcia a co mało prawdopodobne. Są także sytuacje w których nie powinno wszczepiać się implantów od razu a dopiero po wykonaniu regeneracji kości. W niektórych przypadkach korzystniej dla pacjenta może być odstąpienie od implantacji i wykonanie standardowej protetyki w postaci tzw. mostka, który z jednej strony zabezpieczy słabsze żeby sąsiednie a z drugiej strony pozwoli np. na uzyskanie estetycznego konturu dziąsłowego wokół siekacza bocznego. Efekt estetyczny w takim przypadku może być znacznie lepszy aniżeli na implancie, działanie jest mniej inwazyjne, mniej urazowe a i sukces długoterminowy bardziej przewidywalny.

Jeśli chodzi o Systemy Implantów i Powierzchnie implantów to są one różnie nazywane przez producentów implantów zębowych. Praktycznie pacjent powinien wiedzieć i rozróżniać dwie powierzchnie implantów zębowych: (1) powierzchnię gładką implantu zębowego (tzw. maszynową) i (2) powierzchnie szorstką, którą producenci i implantolodzy nazywają np. SLA, TiUnite etc. Opublikowane badania pokazują, że powierzchnia szorstka implantu zębowego łatwiej i szybciej łączy się z kością ale niestety łatwiej gromadzi bakterie, gdy zostanie odsłonięta, Może to prowadzić do zaniku kości wokół implantu. Zjawisko to fachowo nazywa się periimplantitis i może ono skutkować utratą implantu. Zanik kostny, periimplantitis może wystąpić dopiero po kilku latach od wszczepienia i może nie być ‘zawinione’ ani przez lekarza implantologa ani przez pacjenta, który dokładnie szczotkował i przychodził na wizyty kontrolne. Odsłonięcie implantu może skutkiem osłabienia zdolności regeneracyjnych i naprawczych co występuje z wiekiem i w przebiegu wielu chorób przewlekłych.

Stąd najbezpieczniejsze wydają się implanty zębowe o powierzchni gładkiej w górnej części a szorstkiej w części dolnej. Takie implanty to tzw. Implanty hybrydowe.

Inną istotną cechą implantów jest szczelne połączenie implantu z tzw. łącznikiem, który wkręca się w implant po to by na nim zamocować koronę zęba. Taki dobry profil połączenia nazywa się po angielsku ‘platform switch’ i oznacza, że łącznik jest węższy od góry implantu. Ma to sprzyjać lepszemu przyleganiu dziąsła w tym miejscu i chronić kość poniżej przed wnikaniem tam bakterii. Obecnie większość stosowanych systemów implantologicznych posiada tę cechę.

Czy implanty zębowe są na zawsze ? A czy zęby są na zawsze ? Na pewno nie były skoro potrzebne są implanty i te same przyczyny, które doprowadziły do utraty zębów – mogą doprowadzić do utraty implantów zębowych. Istotny jest wybór implantologa oraz systemu implantologicznego z powierzchnią gładką w górnej części ( implanty hybrydowe ) i szczelnym połączeniem implant zębowy – korona zęba. Reszta zależy od pacjenta by utrzymywał odpowiednią higienę i przychodził regularnie na wizyty kontrolne, które pozwalają zawczasu wykryć zagrożenie implantu i zapobiec dalszym powikłaniom i utracie implantu.

Czy jest gwarancja na implanty ? Jeśli zachorujemy na zapalenie oskrzeli i pójdziemy do lekarza a ten wypisze antybiotyk i wyzdrowiejemy – to czy mamy gwarancję, że drugi raz na zapalenie oskrzeli nie zachorujemy ? Termin gwarancji stosują gabinety indywidualnie i trzeba wypytać na czym ta gwarancja polega. Daje ona zapewne czynności naprawcze gratis w określonym czasie pod warunkiem, że pacjent stosuje się do zaleceń i przychodzi na wizyty kontrolne.

Niewątpliwie implanty zębowe to ogromny postęp w stomatologii. Dają one wiele korzyści lecz mają także pewne ograniczenia. Trzeba o tym pamiętać i o nie dbać.